Xuất khẩu gạo tăng tốc để vượt 6 triệu tấn

Theo số liệu ước tính của liên bộ, xuất khẩu gạo 7 tháng đầu năm 2010 ước đạt 4,1 triệu tấn, trị giá 2,01 tỷ USD, giảm 2,5% về lượng nhưng tăng 3,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2009.

CôngThương - Thị trường Việt Nam đang phản ứng tốt với chủ trương mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo của Chính phủ, theo đó, giá gạo thị trường nội địa hiện đã tăng 200 đồng/kg. Ông Huỳnh Minh Huệ, Tổng thư ký Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, đến ngày 23/7/2010, các DN kinh doanh lúa gạo đã thu mua dự trữ được trên 100 ngàn tấn lúa. Xuất khẩu gạo của Việt Nam đang gặp nhiều thuận lợi do đồng Euro mạnh hơn khiến giá gạo tăng tại một số thị trường nhập khẩu; bên cạnh đó diễn biến khí hậu bất lợi tại một số khu vực sản xuất và tiêu thụ lúa gạo lớn như Trung Quốc, Philippin đã giúp giá XK gạo của Việt Nam được cải thiện và hiện tăng nhẹ. Tính đến thời điểm này, trị giá hiệu quả XK gạo bình quân vẫn cao hơn năm trước trên 30 USD/tấn.

Được biết, các DN đã rất nỗ lực trong việc tìm kiếm các hợp đồng XK gạo, theo VFA, đến cuối tháng 7/2010, các DN đã ký được hợp đồng xuất khẩu gạo ước đạt 6 triệu tấn. Thị trường đã có, Vấn đề còn lại chính là tiến độ giao hàng phải được đảm bảo. Tính tới gần cuối tháng 7, tiến độ XK chậm hơn cùng kỳ năm ngoái là 8%, tuy không lớn lắm nhưng không đáp ứng được lượng hợp đồng đã ký kết, đặc biệt là số lượng cung cấp chúng ta hiện có. Do lượng tồn kho từ năm ngoái chuyển sang, lượng tồn kho từ vụ đông xuân còn lại và bắt đầu thu hoạch hè thu sắp đến nên đã tạo áp lực cho các DN rất lớn. do đó, phải đẩy mạnh tiến độ XK trong những tháng cuối năm. Ông Huệ cho hay: trước đó, Hiệp hội Lương thực Việt Nam đã báo cáo Bộ Công Thương kế hoạch XK gạo quý III/2010 khoảng 1,7 triệu tấn, tuy nhiên trước tình hình này thì chắc chắn phải tăng sản lượng XK để đáp ứng yêu cầu so với lượng hợp đồng các DN đã có, có thể lên tới 2 triệu tấn. Cả quý IV cũng phải tăng sản lượng, như vậy sản lượng XK gạo của cả năm 2010 chắc chắn sẽ vượt con số 6 triệu tấn. Cái chính của việc XK gạo những tháng cuối năm là làm thế nào bảo đảm được hiệu quả và có lãi cho người nông dân.

Đại diện VFA nhấn mạnh: Về lâu dài, có hai vấn đề mà các DN và cơ quan quản lý cần làm để ổn định và đẩy mạnh XK gạo. Chúng ta đang ở dạng dự trữ gạo chứ không phải dự trữ lúa, điều này khiến áp lực đè lên vai của cả DN lẫn người nông dân, thường phải “mua nóng, bán nóng”, dễ chịu áp lực của thị trường và hay bị bán với giá thấp. Cần phát triển ngành gạo theo chất lượng bên cạnh số lượng, điều này mới đảm bảo được lợi ích của người trồng lúa. Nếu trữ lúa có thể để 1-2 năm, khi giá lên bán đến đâu xay đến đó, thị trường lên là bán chứ để bán thấp như hiện nay thì mất hiệu quả, mà chính cái này mới đảm bảo lợi ích của người nông dân. Chính phủ đã có chỉ đạo xây kho dự trữ, ổn định giá thị trường để bảo đảm lợi ích cho người nông dân, tuy nhiên, động thái này chưa thực sự sát với yêu cầu thị trường. Hiện các DN và tổng công ty đầu tư kho thường gặp khó về vốn hỗ trợ. Thêm vào đó, việc trữ lúa hay gạo vẫn chưa có một đề tài nào phân tích về vấn đề này mặc dù đây là vấn đề có tính chiến lược. Chúng ta đang làm quy trình ngược không trữ lúa mà trữ gạo, không giải quyết khâu nguyên liệu tốt mà lại giải quyết khâu thành phẩm. Trong khi nếu không có nguyên liệu tốt thì không thể nào ra được thành phẩm tốt bởi ngoài thất thoát về cơ học ở ngoài ruộng thì thất thoát về chất lượng trong bảo quản là rất lớn do chưa làm được khâu bảo quản hợp lý. Đây là vấn đề cần phải tính toán, không nên để kéo dài.

(Theo Công thương)